Sanayiye 1 Milyar Dolar Daha Yatıracak

Son 10 yılda sadece sanayiye 2,5 milyar dolar yatırım yaparak 5 binden fazla kişiye doğrudan istihdam sağlayan Cengiz Holding, 2023 hedeflerini açıkladı. Cengiz Holding Genel Müdür Yardımcısı Murat Ergönül, 1 milyar doların üzerinde yeni yatırım yapacaklarını ve sanayi şirketlerindeki doğrudan istihdamın 10 bin kişiye ulaşacağını belirtti.

Dünyanın en büyük havalimanı olan Ä°stanbul Havalimanı’nda imzası bulunan 5 ÅŸirketten oluÅŸan konsorsiyuma liderlik eden Cengiz Holding’den 2023 yılına kadar 1 milyar dolarlık yatırım müjdesi geldi. Ä°stanbul Havalimanı’ndan ilk yurt dışı seferi olan Kıbrıs uçuÅŸuna katılan ekonomi basının temsilcileriyle bir araya gelen Cengiz Holding Genel Müdür Yardımcısı Murat Ergönül, ÅŸirketin gelecek hedeflerini paylaÅŸtı.

Cengiz Holding’in sanayi yatırımları incelendiÄŸinde tamamının stratejik öneme sahip olduÄŸunu ve bunu rakamların da teyit ettiÄŸini anlatan Ergönül, ‘Kimsenin almaya yanaÅŸmadığı Eti Bakır, Eti Alüminyum gibi kapanmak üzere olan firmaları aldık. Bu iki firmaya 10 yılda toplam 1 milyar 175 milyon dolar yatırım yaptık. Bu iki tesiste 5 bin kiÅŸiye istihdam saÄŸladık. Bunlara rakam olarak bakmayın, biz her bir rakamı bir insan olarak kabul ettik. Ardından 1.2 milyar dolar yatırımla Mardin’deki Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri’ni inÅŸa ettik. Bu yılın sonunda bu yatırımın devreye alma çalışmalarını tamamlayarak ülkemize kazandıracağız. Böylece bu yılın sonunda Mardin’e alınacak 1500 kiÅŸi ile birlikte sanayi ÅŸirketlerimizdeki toplam istihdam 6 bin kiÅŸiyi aÅŸacak. Eti Bakır ve Eti Alüminyum’a yapılacak 1 milyar dolarlık yeni yatırımla 2023’e kadar sanayi tesislerimizde toplam istihdamımız 10 bin kiÅŸiye ulaÅŸacak’ dedi.

‘Yılda 2 milyar dolar açığı kapatacağız’

2004 yılından itibaren Eti Bakır ve Eti Alüminyum’a sürekli yatırım yaptıklarını vurgulayan Murat Ergönül, şöyle devam etti:

‘Yılbaşında Mazıdağı tesisimizin tam kapasite hizmete girmesiyle birlikte yılda 1 milyar 420 milyon dolarlık cari açık ikamesine ulaÅŸacağız. 2023 yılında Eti Bakır ve Eti Alüminyum’un devam eden 1 milyar dolar yeni yatırımlarının tamamlanmasıyla 2023 yılında yılda yaklaşık 2 milyar dolarlık açığı ikame edeceÄŸiz. Türkiye’nin cari açığının yaklaşık 50-60 milyar dolar olacağını düşünürsek, yaklaşık yüzde 4’ünü Cengiz Holding karşılamış olacak.’

‘Savunma sanayinin kalbi Konya’da atacak’

SeydiÅŸehir’de kurulu Eti Alüminyum’un cevherden alüminyum üreten Türkiye’nin tek tesisi olduÄŸunu belirten Murat Ergönül, ÅŸu bilgileri verdi:

‘Biz Eti Alüminyum’u aldığımızda fabrika kapanmak üzereydi. SeydiÅŸehir’i 540 milyon dolar yatırım yaparak ayaÄŸa kaldırdık. Türk mühendisleri tarafından geliÅŸtirilen ve iki yeni stratejik ürün ile 560 milyon dolar daha yatırım planladık. Bu iki üründen biri olan ‘Özel alümina’yı halihazırda sadece ABD, Almanya, Çin ve Macaristan üretebiliyor. Stratejik ürünlerde kimse teknoloji paylaÅŸmıyor. Bu nedenle her ülke kendisi geliÅŸtirmek zorunda. ‘Åžeffaf zırh’ın hammaddesi olan özel alümina çok deÄŸerli ve temini zor olduÄŸu için paranız olsa da istediÄŸiniz kadar alamıyorsunuz. Bu ürünün geliÅŸtirilmesiyle birlikte yerli tank, yerli uçak, yerli otomobil, savaÅŸ gemisi, füze gibi çok önemli savunma sanayi araçlarının yapımında gerekli olan bir maddede sıkıntıyı aÅŸmış olduk.’

Eti Alüminyum Ar-Ge mühendisleri tarafından geliÅŸtirilen ve ATH adı verilen yanmayı geciktirici ürüne de vurgu yapan Ergönül, ‘ATH, EtiFine markasıyla otomotiv, uçak ve tren sektöründe iç döşemelerin yanı sıra yanmaz halı üretiminde de kullanılacak. Ä°ki stratejik ürün, Türkiye’nin ihtiyacından iki kat fazla üretilecek. Geri kalanının ise ihraç edilecek’ dedi.

‘Tarlayı yakan asit gübreye dönüştü’

2022 sonuna kadar 450 milyon dolarlık yeni yatırımın yapılacağı Türkiye’nin sanayi devi Eti Bakır’la ilgili bilgileri de paylaÅŸan Ergönül, ‘Kapanma aÅŸamasında olan Eti Bakır, bugün Türkiye’nin en büyük ÅŸirketleri arasına girdi. Eti Bakır Samsun fabrikasının bacasından çıkan sülfürik asit gazı, bölgedeki tütünü tarlada yaktığı için devlet her yıl yüklü miktarda tazminat ödemek zorunda kalıyordu. Ancak tazminatlar çok büyük rakamlara ulaşınca, fabrika tütün mevsiminde 3 ay kapanmaya baÅŸlamıştı. Böyle bir dönemde aldığımız Eti Bakır, yapılan yatırımlarla sanayinin yıldızı oldu. Bakırdaki saflık oranı yüzde 99.60’dan yüzde 99.99’a ulaÅŸtı. Yani bir baÅŸka anlatımla saf bakır üretmeyi baÅŸardık. Böylece 32 bin ton olan yıllık üretim, yeni yatırımlarla birlikte 75 bin tona yükseltildi. Köylülerin tütününü yakan ve özelleÅŸtirildiÄŸi yıl 100 milyon lira zarar eden fabrikayı ayaÄŸa kaldırmanın ilk adımı sülfürik asitten kurtulmaktı. Bu nedenle arıtma tesisi revize edildi ve gazın fabrika bacasından salınması önlendi. Sülfürik asit gübre yapımında kullanıldığı için tesise 40 milyon dolara üretim tesisi kuruldu. Burada üretilen sülfürik asidin deÄŸerlendirilmesi için tesislere gübre fabrikası kuruldu. Sülfürik asit tarladaki tütünü yakmak yerine amonyum sülfat gübre olarak ekonomiye kazandırıldı. Böylece hem tarlalar yeniden tarıma açıldı hem de ürünü yakan gaz hammadde olarak kullanıldı. Eti Bakır Samsun Tesisleri’nin bacasından çıkan gaz, yapılan yatırımla birlikte AB ülkelerinin referans olarak gösterdiÄŸi deÄŸerin 3 kat altına indirildi’ ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Mazıdağı’na dev yatırım

Milyar dolarlık yatırımla yapılan ve bu yılın sonuna kadar devreye alınacak Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri’nin, 1 milyon 580 bin metrekarelik bir alanda 5 ana 12 yardımcı üniteden oluÅŸtuÄŸunu belirten Ergönül, şöyle devam etti: ‘Fabrikanın inÅŸaat aÅŸamasında 5 bin kiÅŸi görev aldı. Projenin yapım aÅŸamasında 22 ülkeden 285 mühendis Mazıdağı’nda Türk mühendislerle birlikte çalıştı. Eti Bakır Küre tesislerinde bakır ile birlikte çıkarılan diÄŸer bir yan ürün ise pirittir. Pirit ekonomik deÄŸeri sınırlı olan bir üründür. Genelde içindeki zengin kükürt oranından dolayı gübre üretiminde kullanılan sülfürik asit üretiminde kullanılmaktadır. Gübre üretimi için gerekli olan diÄŸer bir hammadde ise fosfat. Fosfat madeni de Mazıdağı’ndan elde ediliyor. Samsun’dan pirit cevherini buraya taşıyarak üretimi Mazıdağı’nda yapacak projeyi hayata geçirdik. BildiÄŸiniz üzere Mardin, iÅŸsizlik oranının en yüksek olduÄŸu ilimiz. Süresiz istihdam oluÅŸturacak bu sanayi yatırımımızın, hem bu soruna önemli ölçüde çözüm getireceÄŸini umuyoruz hem de bizim dışımızdaki ÅŸirketlere de öncülük yapmasını temenni ediyoruz.’

‘Dünyanın sayılı kobalt üreticisi olacak’

Mardin Entegre Tesisleri’nde akıllı telefonlar, tabletler, bilgisayar ve elektrikli arabalar gibi birçok teknoloji ürününü çalıştıran bataryaların ana maddelerinden kobaltın üretimini de gerçekleÅŸtireceklerini anlatan Ergönül, ‘BildiÄŸiniz gibi elektrikli araçlara küresel talebin artması, akıllı telefon üreten ÅŸirketlerin kobalta yatırım yapacağını açıklaması kobaltın ne kadar önemli bir maden olduÄŸunu gösteriyor. Tonu 75 bin dolar civarında olan kobalt üretimi geçen yıl yüzde 1 azalarak 110 bin ton olarak gerçekleÅŸti. Tesislerimiz üretime baÅŸladığında dünyanın sayılı kobalt üreticileri arasında yer alacağız. Yerli otomobilini yapmaya hazırlanan Türkiye, kobalt ile ilgili sıkıntı yaÅŸamayacak. Yeni gübre fabrikası, DoÄŸu ve GüneydoÄŸu Anadolu bölgelerinin en büyük özel sektör yatırımı olacak’ dedi.

Çevreye duyarlı üretim

Sanayinin çevre ile uyumlu olmasına özen gösteren Cengiz Holding, sanayi teknoloji yatırımlarının yanı sıra çevre yatırımlarına önem veriyor. Eti Bakır ve Eti Alüminyum tesislerinde 2 milyon 900 bin metrekare alan rehabilite edilerek 1.1 milyon aÄŸaç dikildi. 1 milyon 250 bin 000 metrekare alanın rehabilitasyon çalışması da devam ediyor ve önümüzdeki sene sonuna kadar 1 milyon 50 bin aÄŸacın daha dikilmesi planlanıyor. – GÄ°RNE