Cinayeti çözecek ‘sır’ WhatsApp’ta: Bildirileri vermezse META’ya dava açılabilir

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

EREN KOCA Haber Merkezi – Türkiye, WhatsApp’ın ilişkin olduğu META şirketinden iletileri talep etti. Fakat META’dan olumsuz karşılık geldi. Uzmanlar, META’nın halini Milliyet’e kıymetlendirdi. 

‘Bilgiler istenebilir’ 

İstanbul Bilgi Üniversitesi Milletlerarası Ceza Hukuku Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adem Sözüer: META şirketi, kural olarak WhatsApp’a ait bilgileri vermiyor. İleti içeriklerinin talep edilmesi ekseriyetle bir ceza soruşturması kapsamında olabilir. Savcılar, polis yahut güvenlik güçleri, mahkemeden alınan müsaadeyle WhatsApp’tan bu bilgileri talep edebilir. Şayet WhatsApp, bir yargı kararına karşın ilgili dataları paylaşmaktan kaçınırsa, bu durumda bir dava açılabilir. Lakin bu dava, ekseriyetle hükümet yetkilileri yahut kolluk kuvvetleri tarafından açılabilir. META şirketi ABD’de ve o ülkenin kanunlarına tabi. O kurallara nazaran, öteki ülkelerdeki mahkememeler milletlerarası isimli yardım kapsamında, WhatsApp’tan bilgi isteyebilirler. Türkiye ile ABD ortasında isimli yardımlaşma konusunda mutabakat var. Bu kapsamda META şirketinden bilgi istenebilir. META şirketi bilhassa çocukların korunması için çok hassas olduğunu açıklıyor. Bu nedenle çocuklara yönelik öldürme ve cinsel istismar üzere cürümlerde, yoluna uygun yapılacak talebi yerine getirmelidir. 

‘Telefondan ulaşılabilir’ 

Bilişim Hukukçusu Sefa Karcıoğlu: Türkiye ile ABD ortasındaki ceza istinabe ve hatalı iadesi süreçleri, karşılıklı isimli yardım mutabakatı kapsamında yerine getiriliyor. Cinayet üzere suça bahis aksiyonlar de, ismi geçen mutabakat kapsamında. Bu nedenle META, elinde olan bilgileri Türkiye ile paylaşmak zorunda. Fakat buradaki temel sorun, WhatsApp uygulamasının uçtan uca şifreli bir sistem olmasından kaynaklanıyor. Yani yazışma kayıtları META’nın elinde olsa da datalara kendisi de ulaşamıyor. Lakin burada değerli bir ayrıntı var. WhatsApp şayet devre dışı bırakılmadı ise her gece yedekleme alıyor. Şayet yedekleme yapılmış ve telefon ele geçirilmiş ise geri yükleme yoluyla silinmiş yazışmalara ulaşılabilir. 

‘30 gün tutulur’ 

Adli Bilişim Uzmanı İsa Altun: WhatsApp yazışmalarının tamamının sistemsel olarak log kayıtları mevcuttur. Görsel, görüntü, fotoğraf, yazışmalar log üzerinden depolanır. Sistemde kullanıcı hareketleri, meydana gelen datalar, bilgi ve olaylar günlük olarak depolanıyor. Log kayıtları 30 gün tutulur. META’nın kullanım mukavelesine nazaran, katalog hatalar kapsamında yazışmaların verilmesi gerekiyor. META şirketinin kullanım mukavelesinde yaptığı resmi açıklamada da bu yer alıyor. ‘Mahkeme bizden isterse biz veriyoruz’ diyor. Kısaca resmi yazı olması lazım. 

Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi (SODİMER) Lideri Prof. Dr. Levent Eraslan: Genel olarak, WhatsApp kullanıcılarına kendi bildirilerinin içeriğini vermek zorunda değildir. Zira bu bilgiler, uçtan uca şifreleme ile korunur ve şirketin sunucularında şifrelenmiş halde tutulur. Lakin birtakım durumlarda, yasal bir süreç (örneğin, bir cürüm soruşturması) kapsamında şirketin, yetkili makamlara bilgi vermesi gerekebilir. 

FBI eş vakitli ulaştı

“Şifreli” iletileşme uygulamasıyla öne çıkan Whatsapp’ın, iş, Amerikan istihbarat servislerine geldiğinde kapalılığın ehemmiyetini hiçe saydığı ortaya çıktı. Rolling Stones mecmuasının sayfalarına taşıdığı FBI dokümanları, FBI’ın arama buyruğuyla, Facebook’un WhatsApp ve Apple’ın iMessage hizmetlerinden nasıl bilgi topladığını gözler önüne seriyor. 7 Ocak 2021 tarihli FBI dokümanına nazaran, casuslar, en büyük 9 iletileşme uygulamasına bir panel yardımı ile eş vakitli olarak ulaşıyor ve istediği her bilgiyi elde edebiliyor. Bunlara silinmiş bilgiler de dahil. Forbes dergisi de FBI’ın silinmiş WhatsApp iletileri işleyerek kendi maksatları doğrultusunda kullandığını lisana getirmişti.

Pegasus sızmıştı

WhatsApp, dünya genelinde rastgele bir devlet kurumunun kullanıcı bilgileriyle ilgili talepte bulunması durumunda kullanıcılarına ilişkin bildirilerin içeriğinin çabucak “açıklanmadığını” belirterek uzun bir sürecin olduğunu söz ediyor. WhatsApp’ta “Kolluk Kuvvetleri Taleplerine Cevap Ekibi” (LERT) isimli özel ve eğitimli bir grup bulunuyor. LERT, talep ister acil bir durumla ilgili olarak gönderilmiş ister kolluk kuvvetleri yahut devlet kurumları tarafından yasal bir süreç kapsamında iletilmiş olsun, her bir talebi gözden geçirip pahalandırıyor.  

İsrailli NSO Group, geçen yıllarda WhatsApp vasıtasıyla 2 hafta boyunca 1400 kullanıcıyı gözetlemekle suçlanmıştı. NSO’nun “Pegasus” kodu ve sattığı öbür nezaret eserlerinin kodunun rastgele bir telefona sızabildiği, kullanıcının haberi olmadan telefon görüşmelerine, e-postalara, fotoğraflara, pozisyon bilgilerine ve şifreli bildirilere sınırsız erişim sağlayabildiği belirlenmişti. ABD’de şirketin devam eden davası kapsamında Pegasus ve başka casus yazılım eserlerinin kodunun WhatsApp’a verilmesi emredilmiş, META büyük bir zafer elde etmişti. 

Türkiye’den 4 bin talep 

Meta, son yayınladığı “Devlet Kurumlarının Kullanıcı Datalarıyla İlgili Talepleri” raporunda geçen yıl temmuz ile aralık ayları ortasında dünya genelinde devlet kurumlarından 302 bin talebin geldiği, toplamda 528.232 kullanıcının datalarının istendiği bildirildi. Birebir periyotta Türkiye’deki devlet kurumlarının META’dan 4310 kullanıcının verisini talep ettiği, şirketin de yüzde 80 talebi olumlu yanıtladığı belirtildi. ● Derleyen: Pelin Aykın